Η Φυσικοθεραπεία στο (Α.Ε.Ε) Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο

To Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (Α.Ε.Ε.),  παραμένει η  τρίτη   κύρια   αιτία θανάτου  παγκοσμίως Με την αύξηση του πληθυσμού της τρίτης ηλικίας το Α.Ε.Ε. τείνει να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις στον υγειονομικό και κοινωνικό προβληματισμό  και  είναι από τις συχνότερες αιτίες αναπηρίας. Η αύξηση του μέσου όρου ζωής, συντελεί στην αύξηση των αγγειακών επεισοδίων και κατ’ επέκταση των αναπήρων από αυτά. Το πρόγραμμα αποκατάστασης μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τεκμήριο βελτιώνει σημαντικά την λειτουργική ικανότητα του ασθενούς.

       Μετά από ένα Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (Α.Ε.Ε.), παραμένει στον ασθενή κάποιου βαθμού αναπηρία, που οδηγεί σε αλλαγή του τρόπου ζωής του. Διάφορες μελέτες εκτιμούν ότι 70% των ασθενών μετά από Α.Ε.Ε. παρουσιάζουν σοβαρότατη δυσκολία επανόδου στην προηγούμενή τους εργασία, 15% παραμένουν ιδρυματοποιημένοι, 30% χρειάζονται βοήθεια σε δραστηριότητες ατομικής φροντίδας και 20% χρειάζονται βοήθεια στη βάδισή τους.

Η αποκατάσταση είναι διαδικασία που απαιτεί τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων σε συντονισμό, προκειμένου να μειωθούν τα λειτουργικά ελλείμματα του ασθενούς αλλά   η φυσικοθεραπεία  σε  όλες  τις  περιπτώσεις  είναι  απαραίτητη  και   είναι  η  μόνη  που  με  φυσικές  μεθόδους  βοηθά στην   βελτίωση   του  τρόπου  ζωής     του  ασθενούς.

Οι ασθενείς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, ποικίλουν πολύ ως προς την βαρύτητα, την ηλικία, τις επιπλοκές  και τα κίνητρα για αποκατάσταση. Οι τεχνικές αποκατάστασης που εφαρμόζονται στηρίζονται είτε στην εκμετάλλευση κάθε υπολειμματικής ικανότητας, είτε στην τροποποίηση προτύπων κίνησης που είναι κοινά για όλους, είτε στην περιφερική νευρολογική διευκόλυνση.

Ένα κλασικό πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει ασκήσεις εύρους κίνηση και ενδυνάμωσης, ισορροπίας και ασκήσεις εκπαίδευσης σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής. Η βελτίωση της κίνησης του κάτω άκρου, με κατάλληλη εκπαίδευση και πιθανή χρήση βοηθημάτων ή ναρθήκων, οδηγεί στη βάδιση ανοίγοντας την πόρτα της επικοινωνίας. Διάδρομος βάδισης με παράλληλες μπάρες (δίζυγο βάδισης), κλίμακα, καθρέπτες, και καλό φωτισμό και εξαερισμό είναι ο κατάλληλος χώρος για την κινητική εξάσκηση.

    H αποκατάσταση στην οξεία φάση   περιλαμβάνει   άμεση φροντίδα για πρόληψη αφυδάτωσης και ελκών κατάκλισης. Βασικό μέλημα  είναι  η σωστή τοποθέτηση  του  ασθενή  στο  κρεβάτι . Αποφεύγεται η κατάκλιση στην ημίπληκτη πλευρά για πρόληψη οιδημάτων και ανάπτυξη συγκάμψεων των αρθρώσεων. Η  ανύψωση του πάνω μέρους του κρεβατιού οδηγεί συνήθως σε διατμητικές δυνάμεις και έλκη κατάκλισης στην περιοχή του ιερού. Τοποθέτηση μαξιλαριών κάτω από τα γόνατα οδηγεί σε σύγκαμψη που δυσκολεύει το πρόγραμμα αποκατάστασης στη συνέχεια. Λαμβάνεται φροντίδα για χρήση στρωμάτων πρόληψης κατάκλισης και οι οικείοι εκπαιδεύονται για τακτική ανά δίωρο αλλαγή της θέσης του ασθενούς. Στην αρχική φάση οι περισσότερες δραστηριότητες εκτελούνται από την ανεπηρέαστη πλευρά, αλλά με την πρόοδο της αποκατάστασης, το κομοδίνο, το τηλέφωνο και μερικά προσωπικά αντικείμενα του ασθενούς τοποθετούνται προς την επηρεασμένη πλευρά για να κινητοποιηθεί το ενδιαφέρον του προς τα εκεί. Μετά τις πρώτες 48 ώρες και αφού έχει σταθεροποιηθεί ο ασθενής αρχίζει πρόγραμμα παθητικής κινητοποίησης από εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή.  Οι συνοδοί  εκπαιδεύονται για την αναγκαιότητα της συνέχισης του προγράμματος και μετά τις φυσιοθεραπευτικές συνεδρίες . Στη συνέχεια και με την πρόοδο της αποκατάστασης το πρόγραμμα περιλαμβάνει ενεργητικές  και  υποβοηθούμενες ασκήσεις επί κλίνης, ισορροπία σε καθιστή θέση με και χωρίς υποστήριξη  και η  κινητοποίηση στο κρεβάτι.

Στο συμβατικό πρόγραμμα αποκατάστασης  περιλαμβάνει συνδυασμό ασκήσεων εύρους κίνησης, που γίνονται παθητικά, ασκήσεων ενδυνάμωσης, ισορροπίας και δραστηριοτήτων κινητοποίησης. Σε προγράμματα αυτού του τύπου συμπεριλαμβάνονται ασκήσεις διατάσεων και ασκήσεις εκπαίδευσης σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής .Το πρόγραμμα αποκατάστασης του κάτω άκρου  περιλαμβάνει ασκήσεις ισορροπίας στην καθιστή και όρθια θέση, μεταφορά βάρους δεξιά αριστερά, τεχνικές μεταφοράς από το κρεβάτι στο αμαξίδιο, βάδιση στις παράλληλες μπάρες, βάδιση με εποπτεία και τρίποδη ή τετράποδη βακτηρία και άνοδο κάθοδο κλίμακας. Το  πρόγραμμα αποκατάστασης του άνω άκρου  περιλαμβάνει  αρχικά  την  παθητική κινητοποίηση, και με την πρόοδο την ανάνηψης, υποβοηθούμενη ενεργητική κινητοποίηση, καθώς και εκπαίδευση σε τεχνικές μονοχειρίας

Συνοψίζοντας η  φυσικοθεραπεία  παίζει  σημαντικό  ρόλο   στην  αντιμετώπιση των ασθενών με  ΑΕΕ  με  διαταραγμένη  κινητική  λειτουργία. Οι  παθητικές  κινήσεις  στο πρώιμο στάδιο  θα  βοηθήσουν  στην  πρόληψη  των  μυϊκών  συσπάσεων. Καθώς η  συνεργασία  αυξάνεται  και  αρχίζει  κάποιου  βαθμού  αποκατάσταση, οι  ενεργητικές  κινήσεις  θα  βελτιώσουν  τη  δύναμη και  τον συντονισμό των  μυών. Σε   όλες  τις  περιπτώσεις  η  πρώιμη  κινητοποίηση   και η  ενεργητική  αποκατάσταση  είναι  σημαντικές  για την  βελτίωση του   αρρώστου. Όταν  υπάρχει  σημαντικό  και  επίμονο κινητικό  έλλειμμα , τα  βοηθητικά  εξαρτήματα , όπως  κηδεμόνες  κάτω  άκρων,  ανατομικά  παπούτσια,  πλαίσια  η  βακτηρίες, μπορούν  να  βοηθήσουν  στη  μετακίνηση του ασθενούς , ενώ η  παροχή άλλων  βοηθημάτων  του  καθημερινού  βίου  μπορούν  να  βελτιώσουν την  ποιότητα  της  ζωής τους.